Δημοσιεύτηκε ο Ν. 5024/2023 για την εξαγορά των κατεχομένων ακινήτων του Δημοσίου – Τι προβλέπει για τις εκκρεμείς αγωγές και τα ανταλλάξιμα ακίνητα.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Ν. 5024/2023 ( ΦΕΚ Α΄24-2-2023) για την εξαγορά των κατεχομένων εκτάσεων του Δημοσίου με αρκετές αλλαγές και προσθήκες σε σχέση με το νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί , με την εισηγητική έκθεση αυτού να ομιλεί ότι με το νομοσχέδιο επιχειρείται η επίλυση ενός διαχρονικού κοινωνικού προβλήματος που αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατεχομένων δημόσιων ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών. Από το κείμενο το οποίο ψηφίστηκε τελικά και σε σχέση με αυτό το  οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέσω του opengov  παρατηρούμε τα ακόλουθα βασικά σημεία που αξίζει να επισημανθούν

• Με το άρθρο 4 προβλέπεται ότι δικαιούται να υποβάλει αίτηση εξαγοράς όποιος κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος: α) Ασκεί κατοχή αδιαλείπτως με τίτλο στο όνομα του ιδίου ή των δικαιοπαρόχων του για τριάντα (30) τουλάχιστον έτη επί δημοσίου ακινήτου και, στην περίπτωση που εντός του δημοσίου ακινήτου υφίσταται κτίσμα, αυτό έχει ανεγερθεί το αργότερο μέχρι την 31η.12.1991, είτε β) ασκεί κατοχή αδιαλείπτως για σαράντα (40) τουλάχιστον έτη επί δημοσίου ακινήτου εντός του οποίου υφίσταται κτίσμα, το οποίο έχει ανεγερθεί το αργότερο έως την 31η.12.1981 και στο οποίο: βα) βρίσκεται η κύρια κατοικία του, η οποία καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του ιδίου ή της οικογένειάς του, ή ββ) ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική ή εμπορική δραστηριότητα με χρήση κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές ή βγ) ασκεί αγροτική δραστηριότητα με χρήση ή μη κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές.
• Με το άρθρο 5 περιγράφονται τα ακίνητα τα οποία ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ του δικαιώματος εξαγοράς σε ζητήματα  Εθνικής Άμυνας, Δημόσιας Ασφάλειας, Χωροταξικού ή Πολεοδομικού σχεδιασμού, άλλης αιτιολογημένης κρατικής ανάγκης ) 
• Με τα άρθρα 6 και  7 προβλέπεται ο προσδιορισμός του τιμήματος εξαγοράς το οποίο αντιστοιχεί στο 100% της  αντικειμενικής αξία του οικοπέδου ενώ προβλέπονται εκπτώσεις επί της αντικειμενικής αξίας ανάλογα με τα χρόνια κατοχής , της ιδιότητας του κατόχου ( ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι, ομογενείς , μακροχρόνιοι άνεργοι κ.α.) τα οποία μπορούν να φτάσουν μέχρι και το 80% της αντικειμενικής αξίας 
• Με το άρθρο 8 προβλέπεται ο καθορισμός του τιμήματος εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις π.χ. άν έχει αναγνωριστεί ως δικαιούχος με δικαστική απόφαση , άν έχει αναγραφεί ως δικαιούχος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές κ.α. τα οποία μπορούν να φτάσουν μέχρι και το 80% της αντικειμενικής αξίας 
• Με τα άρθρα 9, 10 και 11 προβλέπεται η διαδικασία υποβολής αίτησης εξαγοράς και των δικαιολογητικών που απαιτούνται κατά περίπτωση με τη δημιουργία ψηφιακής εφαρμογής για την υποδοχή των αιτήσεων εξαγοράς , η σύσταση επιτροπής για την εξέταση των αιτήσεων και η έκδοση της απόφασης εξαγοράς 
• Με το άρθρο 12  ρυθμίζεται το θέμα των εκκρεμών αιτήσεων εξαγοράς οι οποίες τίθενται στο αρχείο
• Με το άρθρο 14 προβλέπεται η αναστολή λήψης η λήψη διοικητικών μέτρων κατά του αιτούντος από την ημέρα υποβολής της αίτησης μέχρι την καταχώριση της απόφασης στο κτηματολογικό γραφείο
• Με το άρθρο 16 παρ. 1 προβλέπεται ότι το Δημόσιο απέχει από την άσκηση αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 (Α΄275) ως προς ακίνητα τα οποία κείνται σε εκτάσεις εντός σχεδίων πόλεως ή οικισμού, για τα οποία δεν εφαρμόζεται ο ν. 998/1979 (Α΄ 289) και τα οποία διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών, δυνάμει της περ. ζ’ της παρ. 6 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου, καθώς και σε ανταλλάξιμα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, εφόσον σωρευτικά πληρούνται οι κάτωθι προϋποθέσεις: α) ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές , β) δεν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί σε αυτόν ή τους δικαιοπαρόχους από τις υπηρεσίες του Δημοσίου Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής (Π.Δ.Α.) ή Πρωτόκολλο Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης (Π.ΚΑ.Α.Χ.) για το ακίνητο αυτό, και γ) δεν προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας.
• Με το άρθρο 16 παρ. 3 προβλέπεται ότι καταργούνται οι εκκρεμείς δίκες στις περιπτώσεις της παρ. 1 
• Με το άρθρο 17 ρυθμίζονται ειδικά θέματα για τα ακίνητα όπου λειτουργούν βιοτεχνικές, βιομηχανικές, αγροτικές, κτηνοτροφικές και τουριστικές επιχειρήσεις
• Με το άρθρο 18 ρυθμίζονται διάφορα θέματα που αφορούν ακίνητα που υπάγονται στο Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου